สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ ๕ และต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในรัชกาลที่ ๖ และรัชกาลที่ ๗ นั้นนับว่าเป็นราชนารีที่อุบัติมาด้วยบุญญาธิการใหญ่หลวง ทรงพระปรีชาสามารถในหลายด้าน เป็นผู้นำด้านต่างๆ ในสมัยที่การศึกษาของสตรีสยามอยู่ในยุคที่ไม่ได้รับการดูแลหรือให้ความสำคัญมากนัก แต่ด้วยพระปัญญาธิคุณที่ทรงมีวิสัยทัศน์ก้าวไกล

ในวโรกาสที่ปีพุทธศักราช ๒๕๖๒ อันเป็นปีครบรอบร้อยปีแห่งการสวรรคตของพระองค์ ทายาทสายตรงในพระองค์จึงได้จัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ เพื่อสนองและระลึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อประเทศสยาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งสตรีไทย ในฐานะที่ทรงเป็นผู้นำสตรีไทยมาถึงสามรัชกาล ได้ทรงก่อตั้งริเริ่ม สานต่อโครงการหรือนานากิจการในประเทศนี้เพื่อสตรีและเยาวชน ที่ยากจะหาได้ในเจ้านายพระองค์อื่น

ในหนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยเนื้อหา ๓ ส่วนที่รวบรวมจากเอกสารหลักฐานร่วมสมัย คือ ส่วนแรก พระราชประวัติตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์จวบจนเจริญพระชันษา ชีวิตส่วนพระองค์ในพระราชสำนัก พระราชจริยาวัตร พระราชกรณียกิจ ตลอดจนพระเกียรติยศที่ทรงได้รับตลอดพระชนมายุ จนถึงการประชวรและการสวรรคต ส่วนที่ ๒ กล่าวถึงพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศล พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ และบทสุดท้าย เป็นภาพเครื่องประดับและของใช้ส่วนพระองค์ เอกสาร อันประมูลค่ามิได้ ซึ่งปัจจุบันอยู่ในความครอบครองของราชสกุลและนักสะสมหลายท่าน